ดนตรีเป็นสิ่งที่อยู่คู่กับทอมมาตลอด อาจเหมือนคุณที่ท่วงทำนองและคำร้องที่ร้อยเรียงกันเป็นเสียงเพลงทำให้คุณปลดปล่อยความรู้สึกให้ไหลรวมไปกับมันได้ทุกครั้งที่ฟัง และเนื้อเพลงก็เป็นสิ่งหนึ่งที่รวบรวมเรื่องราว ประสบการณ์ ความรู้สึกที่เคยเกิดขึ้นในชีวิตของคุณไว้ การได้เรื่องเล่าผ่านภาษาดนตรีให้คนอื่นรับรู้และเพลิดเพลินอาจเป็นสิ่งที่ทำให้คุณรู้สึกมีความสุข ทอมเองก็เหมือนคุณ และเขาคงได้ใช้ชีวิตเช่นเดียวกับคุณ หากวันหนึ่งเขาไม่ได้ถูกเรียกว่า ‘นักโทษคดี 112’
ทอม ดันดี เล่าให้ฟังว่าบิดาของเขาคือ นายเยี่ยม ภูมิประเทศ เป็นอดีตสมาชิกเสรีไทย ความรักชาติ รักประชาธิปไตยจึงถ่ายทอดอยู่ในสายเลือด
เขาเติบโตในยุคประชาธิปไตยเบ่งบาน ในเหตุการณ์ 14 ตุลาคม 2516 ทำให้เขาเป็นศิลปินเพื่อชีวิตที่โลดแล่นอยู่บนเวทีการต่อต้านเผด็จการทหารอย่างต่อเนื่อง
ประดาบ นามปากกานักเขียนในเว็บไซต์ประชาไท
ปี 2524 เขาแต่งงานกับชาวฝรั่งเศส จึงได้เดินทางไปอยู่ฝรั่งเศสถึง 6 ปี มีโอกาสพบปะกับปรีดี พนมยงค์ และทำให้เขาซึมซับรับรู้ประวัติศาสตร์การเปลี่ยนแปลงทางการเมือง ทำให้ทอม ดันดี ขับเคลื่อนชีวิตศิลปินบนเส้นทางการต่อสู้เพื่อประชาธิปไตยตลอดมา
ประดาบ นามปากกานักเขียนในเว็บไซต์ประชาไท
เขาขึ้นเวทีปราศรัยขับไล่เผด็จการทหารพลเอกสุจินดา คราประยูร จนต้องหลบหนีภัยการเมืองไปอยู่ต่างประเทศ และกลับมาประเทศไทยในปี 2536 ด้วยผลงานเพลงของตนเองถึง 10 อัลบั้ม
ชื่อเสียงของเขาไปไกลถึงต่างแดน และได้มีโอกาสตระเวนแสดงดนตรีในต่างประเทศ
จนกระทั่งเกิดการรัฐประหาร 2549 เขาจึงเดินทางกลับประเทศไทยมาร่วมกับประชาชนต่อต้านเผด็จการทหารอีกครั้ง
ประดาบ นามปากกานักเขียนในเว็บไซต์ประชาไท
เป็นแฟนคลับอยู่แล้ว ฟังเพลงเขามาตั้งแต่เด็ก ไม่เคยคิดหรอกว่าจะได้มาเป็นแฟนเขา
เขาเป็นคนร้องเพลงช้าได้แปลก คือเนื้อเสียงเขาไม่ใช่เสียงเพราะ แต่เป็นเสียงมีเอกลักษณ์ พี่ไม่ใช่ผู้หญิงหวาน เป็นผู้หญิงห้าวๆ ไม่เรียบร้อย เป็นคนลุย เรามันอุดมการณ์เดียวกัน ทิ้งกันไม่ได้
นัน ภรรยาคนปัจจุบันของทอม ดันดี
9 กรกฎาคม 2557
เจ้าหน้าที่จากกองบังคับการปราบปรามการกระทำผิดเกี่ยวกับอาชญากรรมคอมพิวเตอร์ (บก.ปอท.) ร่วมกับเจ้าหน้าที่ทหาร ประมาณ 20 นาย เข้าจับกุมทอม ดันดี ที่บ้านพักใน อ.ท่ายาง จ.เพชรบุรี โดยแจ้งข้อกล่าวหาว่ากระทำผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 และ พ.ร.บ.ว่าด้วยการกระทำผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ.2550
ไม่กลัวแล้ว ไม่มีอะไรน่ากลัวมากไปกว่าใจตัวเองแล้ว เมื่อเราเสียสละที่จะสู้ให้กับประชาชน เสียสละให้กับประเทศชาติ ก็ไม่ควรเรียกร้องสิ่งใด ทำตัวเป็นไม้บรรทัดมาพอสมควร ตอนนี้ต้องเป็นสายวัดแล้ว ต้องรู้จักย่นย่อ สังคมนี้เป็นเช่นนี้ ต้องทำตัวเช่นนี้ สู้เท่าที่สู้ได้ ยอมเท่าที่ยอมได้ เป็นเท่าที่เป็นได้ แล้วก็ไปเท่าที่ไปได้
เรามีความคิดที่แตกต่างเท่านั้นเอง ความคิดที่แตกต่างไม่ได้ทำให้คนตาย มีแต่เพิ่มยอดความฉลาดด้วยซ้ำไป คนคิดนอกกรอบสร้างสรรค์สังคมให้เปลี่ยนไป
อันนี้คิดแตกต่างก็จับเขา ยัดข้อหาเขา มันไม่ใช่ เรื่องความรู้ ความคิด ความอ่าน มันห้ามกันไม่ได้ ไปขีดกำหนดเขาไม่ได้
คนโง่เท่านั้นที่ขีดกำหนดความคิดความอ่านคนอื่น เพราะคุณจะไม่ได้สิ่งใหม่
ทอม ดันดี เป็นศิลปินเพื่อชีวิตขนานแท้ เขาตื่นขึ้นมา 6 โมงเช้าจะเป่าขลุ่ยด้วยบทเพลงเดือนเพ็ญ ดังกังวานไปทั่วแดนตะราง
สมยศ พฤกษาเกษมสุข เพื่อนสนิทของทอมขณะอยู่ในเรือนจำ
อาทอมใช้เวลาอย่างน้อย 1 ชั่วโมงในการนั่งสมาธิ ทุก ๆ คืน มันช่วยเรียงพิกเซลความคิดของเราอย่างละเอียดมาก
วันไหนที่ไม่ได้นั่งจะรู้สึกเศร้ามาก มันพาเราไปลึกขึ้นเรื่อย ๆ ๆ ๆ แต่โชคดีที่อาทอมรู้ว่าทางออกอยู่ตรงไหน มันช่วยให้เรานิ่งและชนะจิตใจของตัวเราเอง
เมื่อเราอยู่กับปัจจุบันได้ ความทุกข์ไม่ว่าจะมาแบบไหนก็ทำร้ายเราได้น้อยลง
เราเขียนเพลงจากเรื่องที่เราเจอ บางทีมันก็มาจากเรื่องของนักโทษคนอื่นที่เขาเล่าชีวิตให้ฟัง มันเศร้ามาก เราไม่รู้จะทำยังไงก็เอาไปเขียนเพลง อาทอมรักดนตรี มีแพสชั่นกับมัน นั่นคือสิ่งที่เราทำได้
เพลงหมายรักจากเรือนจำ
ทอมแต่งให้ นัน ภรรยาผู้คอยดูแลไปเยี่ยมเยียน ดูแลอย่างสม่ำเสมอตลอดช่วงเวลาที่เขาอยู่ในเรือนจำ
"หนทางลำบาก ฝนลงหนาวสั่น โอ้แม่จอมขวัญยอดชู้ชีวี หัวใจซื่อตรงยังคงมั่น มาเยี่ยมทุกวันอยู่อย่างนี้ ขอสดุดีศรีภรรยา"
ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112
เปลี่ยนชีวิตใครหลายคนไปตลอดกาล
จากคนธรรมดาที่มีความเชื่อ ความฝัน เป็นคนสำคัญของครอบครัวและเพื่อนพ้อง คนธรรมดาที่ชีวิตมีทั้งรอยยิ้มและรอยน้ำตา คนธรรมดาที่ตกเป็นจำเลยทางความคิดของสังคมไทย